جاحظ بصری(متوفی 255ﮬ.ق) از بزرگان ادب در کتابش البیان والتبیین به تصویر دیگری ایرانی می‌پردازد. وی دائم خود را به‌عنوان عرب معرفی می‌کند و خود و هویت قومی و فرهنگی‌اش را در مقابل دیگری قرار می‌دهد. حال این مسئله مطرح است که جاحظ، به‌طور مشخص، چه دیدگاهی نسبت به دیگری ایرانی دارد؛ آیا دیگری ایرانی را در تناقض با خود یا مکمل خود می‌بیند. به این منظور، در این پژوهش تصویر فرهنگ و جایگاه ایرانی از دیدگاه جاحظ برا‌ساس کتاب الییان والتبیین و بر پایة علم تصویرشناسی بررسی شده است؛ علمی که تصویر خود و دیگری و فرهنگ‌های بیگانه و عنصرهای آن را در ادبیات وا‌کاوی می‌کند. بنابر‌این، این پژوهش با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و تطبیقی به استخراج و تحلیل شواهدی که ما را به‌سوی ویژگی‌های تصویر دیگری ایرانی و فرهنگ و تمدنشان رهنمون می‌سازد پرداخته است. نتیجة پژوهش آن است که جاحظ تصویر وسیع و همه‌جانبه‌ای از علم و ادبیات و تمدن و فرهنگ اصیل ایرانی ارائه می‌دهد، بدین صورت‌که ایرانی را در غنی ساختن تمدن اسلامی سهیم می‌داند. همچنین، تصویر متعادل و متوازنی را ترسیم می‌کند که از اوضاع فرهنگی و اجتماعی و تعاملات بین ملت‌های آن دوران نشئت می‌گیرد. در نهایت، جاحظ دیگری ایرانی را مکمل خود یعنی عرب و تمدن اسلامی معرفی می‌کند.
رسولی, حجت, & احمدی, شلیر. (1400). صورة الفرس وثقافتهم من منظار الجاحظ البصري في كتاب البیان والتبیین. التنظیرات والنقد فی الادب العربی, 1(2), 1-23. doi: 10.22034/jral.2021.144522
MLA
حجت رسولی; شلیر احمدی. "صورة الفرس وثقافتهم من منظار الجاحظ البصري في كتاب البیان والتبیین". التنظیرات والنقد فی الادب العربی, 1, 2, 1400, 1-23. doi: 10.22034/jral.2021.144522
HARVARD
رسولی, حجت, احمدی, شلیر. (1400). 'صورة الفرس وثقافتهم من منظار الجاحظ البصري في كتاب البیان والتبیین', التنظیرات والنقد فی الادب العربی, 1(2), pp. 1-23. doi: 10.22034/jral.2021.144522
VANCOUVER
رسولی, حجت, احمدی, شلیر. صورة الفرس وثقافتهم من منظار الجاحظ البصري في كتاب البیان والتبیین. التنظیرات والنقد فی الادب العربی, 1400; 1(2): 1-23. doi: 10.22034/jral.2021.144522
)
